Z zagranicznych wojaży zadzwonił do naszej Kancelarii pewien rezolutny Jegomość, który to przypomniał sobie, iż będąc kiedyś wspólnikiem spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie otrzymał należnej mu dywidendy i zapytał czy możemy coś z tym zrobić, bo spółka nadal istnieje i ma się dobrze. Jednocześnie ów Pan wyrażał zaniepokojenie możliwym upływem terminu przedawnienia, bowiem wypłata rzeczonej dywidendy miała nastąpić grubo ponad 3 lata temu.
Tym samym zasadne jest podniesienie w niniejszym wpisie kilku podstawowych kwestii dotyczących roszczenia o wypłatę dywidendy, uregulowanego w art. 193 Kodeksu spółek handlowych.
Przede wszystkim podkreślić należy, iż zasadą jest, że uprawnionymi do dywidendy za dany rok obrotowy są wspólnicy, którym udziały przysługiwały w dniu powzięcia uchwały o podziale zysku.
Nie ma zatem żadnego znaczenia, czy dana osoba była wspólnikiem przez cały rok obrotowy, przez jego część, czy też zaledwie przez jeden dzień. Ważne jest, aby dana osoba była wspólnikiem w dniu powzięcia uchwały o podziale zysku.
Warto również pamiętać, że umowa spółki może upoważniać zgromadzenie wspólników (i tylko zgromadzenie wspólników) do wskazania innego dnia na wypłatę zysku niż dzień powzięcia uchwały o podziale zysku. Przy czym tzw. dzień dywidendy powinien przypadać w okresie do 2 miesięcy od dnia powzięcia uchwały o podziale zysku.
Powyższy termin liczymy zgodnie z regułami zawartymi w Kodeksie cywilnym – w art. 112 KC w zw. z art. 2 KSH.
Kiedy powstaje roszczenie o wypłatę dywidendy? Co do zasady z chwilą podjęcia uchwały o podziale zysku, chyba że umowa spółki przewiduje inne zasady podziału zysku w spółce. Warto nadmienić, że dywidenda zazwyczaj jest świadczeniem pieniężnym. Bywają jednak sytuacje, że zarówno spółka, jak i wspólnik życzą sobie, aby dywidenda przybrała postać świadczenia niepieniężnego, a w umowie spółki nie zastrzeżono możliwości niepieniężnego rozliczenia dywidendy – co w takiej sytuacji?
Wówczas dopuszczalne jest zastosowanie instytucji datio in solutum, określonej w art. 453 KC, stanowiącej umowę, mocą której obie strony wyrażają zgodę na umorzenie dotąd istniejącego zobowiązania, jeśli dłużnik zamiast pierwotnie ustalonego (czyli w naszym przypadku świadczenia pieniężnego) spełni inne świadczenie (czyli w naszym przypadku świadczenie niepieniężne).
Jako że Kodeks spółek handlowych nie przewiduje szczególnego terminu przedawnienia dla opisywanego roszczenia o wypłatę dywidendy, przyjmuje się, że termin przedawnienia w niniejszym przypadku wynosi lat dziesięć. Dlatego też, bez przeszkód możemy pomóc naszemu klientowi odzyskać należną mu dywidendę.
Adwokat Grzegorz Mania