Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7.11.2023 r., II KK 409/23
Sąd Najwyższy – Izba Karna, w wyroku z dnia 7 listopada 2023 r., o sygnaturze II KK 409/23, podjął istotną kwestię dotyczącą związku pomiędzy uznaniem czynów za niebyłe a możliwością przypisania surowszej odpowiedzialności karnej. Teza wyroku brzmi: “Jeżeli w dniu wydawania wyroku skazania za czyn z art. 178a § 1 KK powinny zostać uznane za niebyłe (art. 106 KK), to nie jest możliwe przypisanie oskarżonemu surowszej odpowiedzialności karnej z art. 178a § 4 KK.” Warto przyjrzeć się bliżej temu kluczowemu orzeczeniu i jego implikacjom dla praktyki prawa karnego.
Historia sprawy:
Sprawa, która stała się podstawą wyroku Sądu Najwyższego, dotyczyła D.P., skazanego za czyn z art. 178a § 1 KK. Sąd Rejonowy w B. uznał go za winnego kierowania pojazdem mechanicznym w stanie nietrzeźwości, co miało miejsce 16.8.2022 r. Oskarżony wcześniej był już prawomocnie skazany za podobne przestępstwo w sprawie II K 903/19, jednak w dniu wydania wyroku za czyn z art. 178a § 1 KK (28.12.2022 r.), te skazania powinny zostać uznane za niebyłe zgodnie z art. 106 KK.
Podstawy prawne:
Zgodnie z art. 178a § 4 KK, warunkiem odpowiedzialności za przestępstwo z art. 178a § 4 KK jest uprzednia prawomocna karalność sprawcy za prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego. W przypadku D.P., istniał zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych, ale został on wykonany dnia 11.6.2022 r.
Analiza orzeczenia Sądu Najwyższego:
Sąd Najwyższy uznał, że w dniu wydania wyroku za czyn z art. 178a § 1 KK, wcześniejsze skazania D.P. za podobne czyny powinny zostać uznane za niebyłe. Tym samym, nie było możliwe przypisanie mu surowszej odpowiedzialności karnej zgodnie z art. 178a § 4 KK.
Kasacja Rzecznika Praw Obywatelskich:
Kasację od wyroku Sądu Rejonowego wniósł na korzyść skazanego D.P. Rzecznik Praw Obywatelskich i zarzucił rażące naruszenie prawa karnego materialnego, twierdząc, że skazany nie był w dacie wyrokowania osobą prawomocnie skazaną za prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości.
Sąd Najwyższy – Uzasadnienie:
Sąd Najwyższy uznał kasację za zasadną, podkreślając, że warunkiem odpowiedzialności z art. 178a § 4 KK jest uprzednia prawomocna karalność. Analiza karalności D.P. wykazała, że w dniu wydania wyroku wcześniejsze skazania powinny być uznane za niebyłe, co stanowiło istotne źródło błędu Sądu Rejonowego.
Wnioski:
Orzeczenie Sądu Najwyższego stanowi ważny argument w zakresie interpretacji przepisów prawa karnego dotyczących odpowiedzialności karnej za przestępstwa związane z prowadzeniem pojazdów w stanie nietrzeźwości. Kluczowe jest tu uwzględnienie aktualnego stanu karalności oskarżonego w dniu wydania wyroku, co może mieć istotne konsekwencje dla oceny odpowiedzialności karnej.
Zapraszam do kontaktu w sprawach karnych.
Adw. Krzysztof Mania: 602-674-515.